Bitwa pod Koroneją/ Battle of Coronea (1)

Poniżej kilka fotek z bitwy, którą rozgrywaliśmy jakiś czas temu - bitwy pod Koroneją (394 p.n.e.)

Pod Koroneją spotkały się armie Spartan, wspieranych przez greków z Azji, z Tebańczykami wspieranymi przez Argos i Ateny. Bitwa była jednym z głównych starć Wojny Korynckiej.

(za część zdjęć dziękuję Yori'emu)

Below several photos of the battle of Coronea (394 b.c.) we played some time ago

Coronea was one of the main battles of the Corinthian War. Spartans witih allied Asian Greeks clashed with Thebans supported by Argos and Athenes.

(I'd like to thankYori for some of the photos)

Linie hoplitów stają naprzeciw siebie (Tebańczycy na górze, Spartanie na dole). W obu armiach tradycyjnie najsilniejsze oddziały na prawym skrzydle - u spartan elitarni hoplici, u Tebańczyków słynny Święty Zastęp.
Jak obliczyliśmy po każdej ze stron ponad sto podstawek.

Hoplite lines facing themselves (Thebans above, Spartans below). Traditionally strongest troops on the right wing - elite Spartan hoplites and Theban Sacred Band.

As we have counted there was over 100 stands at each side.


Tebańscy hoplici spoglądający na pole walki i wroga/ Theban hoplites looking at the battlefield and their Spartan enemies

Tebański Święty Zastęp osłaniany przez peltastów - lekką piechotę/ Theban Sacred Band and peltasts on their flank.

Tebański strateg układa plan bitwy/ Theban strategos draws battle plans.

Sojusznicy Tebańczyków - ateńscy hoplici obywatelscy. Wydawali się bez szans w starciu ze Spartanami, a okazali jednymi z najtwardszych wojowników.

Theban allies - Athenian citizen hoplites. They seemed to have no chance against Spartans, however prooved to be very tough.

Lewe skrzydło Spartan - sojusznicy i średnia piechota/ Spartan left wing - allies and medium foot.

Pierwsze ruchy/ Initial moves.

Bitwa pod Mingolsheim/ Battle of Mingolsheim

Mieliśmy dziś okazję zagrać w kilka osób w FOG:Renaissance. Paweł Kur poza przygotowaniem znakomitych figurek (własnej produkcji - QR Miniatures) opracował scenariusz na podstawie bitwy pod Mingolsheim. Bitwa miała miejsce 27 kwietnia 1622 roku, w czasie Wojny 30-letniej.

Wojska Ligii Katolickiej pod dowództwem Tilly'ego uderzyły na armię protestancka Von Masfelda

Todey we had an opportunity to play FOG: Renaissance. Paweł Kur has brought his figures (his own production - QR Miniatures) and prepared a scenario based on a battle of Mingolsheim. Battle took place on 27th of April 1622 during the 30 Years War.

Catholic League forces under Tilly attacked protestant army of Von Mansfeld.




Protestancka piechota i dragoni (z lewej) oczekują za rzeką na atak papistów (z prawej)
Protestant infantry and dragoons (on the left) await attack of the papist forces (on the right)

Protestancka piechota na brzegu rzeki. W tle widać zbliżającą się piechotę Ligii Katolickiej.
Protestant infantry on a river bank. In the background aproaching Catholics.

Lewe skrzydło wojsk protestanckich - bateria artylerii kieruje ogień na kawalerię papistów przekraczającą rzekę.
Left wing of the Protestant army. Artillery shoots at papist cavalry crossing the river.

Na lewym skrzydle rozpoczyna się walka kawalerii/ Clash of cavalry starts on the left wing.

Kirasjerzy obu armii ścierają się ze sobą. Katoliccy kawalerzyści wyjdą z tej walki zwycięscy dzięki lepszemu wyszkoleniu oraz zaangażowaniu w starcie dowódcy.

Cuirassiers of both armies clash. Catholics will be victorious thanks to their supperior training and their commander fighting in the front rank.

Na tym skrzydle zdecydowały się losy bitwy. Katolicka kawaleria rozniosła przeciwnika i zdobyła działa tracąc tylko jeden oddział rajtarów.
Battle was decided on this wing. Catholic cavalry routed the enemy and captured guns loosing only one battlegroup of raitars.

W centrum i na prawym skrzydle doszło do wymiany ognia przez rzekę. Jeden z oddziałów protestantów zaczął uciekać. Jedynym sukcesem sił protestanckich tego dnia był kontratak na prawym skrzydle, w wyniku którego udało się przejść bród i rozbić katolickich muszkieterów.

In the centre and on the right there was an exchange of fire. One of Protestant units started to run away. The only success of the Protestant army was a counterattack of the second infantry unit that crossed the ford and routed Catholic musketeers.

Rekrutacja landsknechtów trwa/ Landsknecht recruitment continues

Nieco wolnego czasu zaowocowało kolejna podstawka landsknechtów z pikami
I had some free time and finished next stand of landsknechts with pikes.

Rekrutacja landsknechtów/ recruitment of landsknechts

Dlaczego landsknechci byli wyjątkowi? Między innymi ze względu na sposób rekrutacji. Przypominał on wynajmowanie podwykonawców. Władca zlecał zebranie armii pułkownikowi, który ruszał w teren i rozpoczynał rekrutację. Miał już zwykle grupę współpracujących z nim specjalistów - doboszy, kwatermistrzów, kapitanów, członków straży przybocznej itp. Resztę ludzi dobierał sobie spośród tych, którzy stawili się na przeglądzie. Byli to zwykle przedstawiciele zubożałej szlachty, ale nie brakowało też mieszczan, chłopów i po prostu zwykli awanturnicy, których trudno przypisać do którejś z grup społecznych.

What was so special about landsknechts? I.a. it was a way of their recruitment. It was similar to hiring subcontractors. Ruler was contracting a colonel to organise an army and he was traveling to recruit men. Usually he already had a group of specialists - drummer, quatermaters, guards etc. Other men were being chosen from those present on troops inspection. They were usually members of the impoverished nobility but peasants and townsmen were also among them. There were also adventurers without clear social background.

Podstawowym warunkiem było przybycie na przegląd z własną bronią i resztą ekwipunku. Oczywiscie oznaczało to masę kombinowania. Zdarzało się, że z jedną piką, halabardą czy mieczem stawiało się kilku ludzi lub po pobraniu pierwszej części żołdu najemnicy znikali. Również dowódcy starali się pobrać do własnej kieszeni puste porcje żołdu, wpisując na papierze wiekszą liczebność oddziału. Niemniej były to jedne z pierwszych tak ściśle zorganizowanych jednostek piechoty.

The main condition was to bring own weapons and equipment. Of course it was causing mnany frauds. Sometimes one pike or halberd was presented by several men. Some also were dissapearing after receiving their first pay. Some commanders were also trying to gain more money by enlaging number of troops on paper. However landsknechts were among first so well organised infantry units

Szwedzki regiment piechoty/ Swedish infantry regiment

Szwedzki regiment piechoty ukończony! Składa się z czterech podstawek strzelców z muszkietami, czyli średniej piechoty oraz trzech standów pikinierów, którzy według zasad FOG Renaissance są ciężką piechotą. Całość uzupełnia działko regimentowe.

Jest to regiment z czasów po reformach wojskowych Gustawa Adolfa II, czyli obejmuje czasowo lata od około 1630 roku do drugiej połowy XVII wieku. Późniejsze regimenty będą się różnić w zasadzie jedynie składem, czyli jeszcze mniejszą liczbą pikinierów (2 podstawki).

Swedish infantry regiment finished! It's composed of four stands of musketeers (medium foot) and four stands of pikemen (according to FOG heavy foot). It also has a regimental cannon.

It's a regiment representing Swedish infantry after reforms of Gustav Adolf II - from 30's of the 17th Century to the second half of the 17th Century. Later regiments will be different mainly because of their composition - smaller number of pikemen (only 2 stands).

Rajtarzy - druga podstawka/ Reiters - second stand

Kolejna podstawka Szwedów ukończona. Rozbudowuję oddziały rajtarów. Podstawka przedstawia właśnie tych kawalerzystów typowych dla armii zachodnioeuropejskich XVII wieku.

Another stand of Swedish forces finished. I enlarge reiters unit. This stand represent typical reiters common in western European armies of the 17th Century

Figurki to oczywiście ponownie Wargamer 15mm. Przyznam, że w mojej opinii rajtar z gołą głową - wyraźnie stracił kapelusz i ma na niej tylko chustę (czasem noszono je pod kapeluszami), jest najsłabszym wzorem tego zestawu.

Figures are of course 15mm by Wargamer. I have to admit that in my oppinion bare headed reiter (he must have lost his hat during combat and wears a headscarf (that was sometimes worn under hats) is the weakest sculpture of this set.

Jeden z kawalerzystów trzyma wyciągnięty pistolet. Rajtarzy często stosowali manewr zwany karakolem, kawaleryjski odpowiednik kontrmarszu. Polegał on na podjechaniu do przeciwnika, ostrzelaniu go, a następnie powrocie na tył formacji, aby przeładować broń. Manewr ten był jednak skuteczny głównie przeciwko armiom mało mobilnym, opartym na piechocie. W walkach z siłami polskimi i litewskimi Szwedzi nauczyli się prowadzić normalne szarże i starcia oparte na walce wręcz.

One of the cavalrymen has drawn his pistol. Reiters often used a maneover called a caracol, cavalry type of counter-march. It was based on closing to the enemy, shooting at him and coming back to the back of the formation to reload. However caracol was effective only against not very mobile armies based on infantry. During wars against Poland and Lithuania Swedes learned to use standard charges leading to hand to hand combat.

Szwedzcy pikinierzy/ Swedish pikemen

W drugiej połowie XVII wieku piki były już bronią przestarzałą. Pomimo to występowały jeszcze na polach bitew, choć w mniejszej liczbie. Formacje piechoty składały się w coraz większej mierze ze strzelców, a w coraz mniejszej z osłaniających ich pikinierów. Pikinierzy wcześniej zwykle ciężko opancerzeni zaczynali rezygnować z jakichkolwiek pancerzy, stawiając na mobilność.

Piki były wówczas raczej bronią służącą obronie przed szarżami kawalerii niż przełamywania wrogiego szyku jak wcześniej.

In second half of the 17th century pikes were an outdated weapon. Despite this they were still present on battlefields in smaller numbers. Infantry formations were composed mainly of musketeers and number of pikemen was falling. Pikemen that earlier used to be heavily armoured now were resigning from any armour to prefer mobility.

Pikes were i n that period used mainly for defence against cavalry, not to break enemy formations as earlier.

Figurki 15mm produkcji Wargamera/ 15mm Wargamer figures

Pikinierzy/ Pikemen

Trzon XVI wiecznych formacji landsknechtów tworzyli pikinierzy. Walka pikinierów polegała na przepychaniu się, przypominającym wielki mecz rugby.

XVI wieczne piki były stosunkowo długie. Na początku wieku stanowiły jedną z głównych broni w arsenałach armii zachodnioeuropejskich. Pikinierzy musieli operować w dużych formacjach, ponieważ w walce liczyła się w dużej mierze głębokość szyku.


Backbone of the 16th Century landsknecht formations was formed by pikemen. Clash of pikemen was based on pushing the enemy and resembled a big rugby match.

16th Century were relatively long. At the beginning of the Century they were one of the main weapons in western Europeans arsenals. Pikemen had to operate in big formation because depth of the formation was very important.

Landsknechci w walce ze swoimi głównymi wrogami - Szwajcarami

Landsknechts fighting against their main enemies - the Swiss

Ponownie landsknechci z halabardami/ Landsknechts with halberds again

Drugi stand landsknechtów z halabardami. Regiment, który przygotowuję będzie składał się z 10 podstawek pikinierów oraz właśnie dwóch standów halabardników. Takie były proporcje między pikami a bronią ciężką w regimentach landsknechtów podczas wojen włoskich.

Second stand of landsknechts with halerds. Regiment I'm building will have 10 stands of pikemen and two of soldiers with halberds - these were proportions of pikes and heavy weapons during Italian Wars.

Halabarda była bronią bardzo uniwersalną. Nadawała się zarówno do cięcia jak i zadawania pchnięć. W przypadku jej złamania lub utraty landsknecht miał jeszcze przy boku krótki, jednoręczny miecz.

Halberd was a versatile weapon. It was used to make cuts or stab the enemy. In case it was broken landsknechts had also short one handed swords.

Więcej landsknechtów/ More landsknechts

Stand landsknechtów ze sztandarem to kolejny element mojego regimentu XVI wiecznych najemników.

Sztandar to chorągiew jednego z najbardziej znanych dowódców najemnych Georga von Frundsberga. Na przełomie XV i XVI wieku organizował on landsknechtów na zlecenie Cesarstwa. Walczył w Niderlandach, podczas wojny Szwabskiej przeciwko Szwajcarom, a także w Wojnach Włoskich.

Sztandarowi towarzyszą żołnierze z halabardami - tacy ciężko uzbrojeni landsknechci byli często przydzielani do ochrony chorągwi.

Stand of landsknechts with a banner is another element of my 16th Century mercenary regiment.

It's a banner of Georg von Frundsberg - one of the most famous mercenary commanders - Georg von Frundsber. In 15th and 16th Century he was organising landsknechts for Imperial armies. He was fighting in Netherlands, during the Swabian War against the Swiss and during Italian Wars.

The banner is accompained by soldiers with halberds. They were often assigned to protect banners.

Szwedzcy rajtarzy/ Swedish reiters

Rajtarzy pojawili się w Europie Zachodniej w XVI wieku, zastępując ciężej opancerzoną kawalerię. Ich taktyka opierała się na częstszym użyciu broni palnej. Zwykle byli uzbrojeni w dwa lub więcej pistoletów oraz oraz rapier lub pałasz do walki wręcz.

W połowie XVII wieku rajtarzy rzadziej stosowali już opancerzenie. Większość posiadała po prostu skórzane kaftany i kapelusze. Rajtarzy Gustawa II Adolfa pod wpływem doświadczeń z walk z wojskami polsko-litewskimi byli szkoleni już nie tylko do walki za pomocą broni palnej, ale przede wszystkim typowych szarż kawaleryjskich, w których najpierw oddawali strzały z pistoletów, a następnie uderzali na wroga.

Reiters appeared in Western Europe in 16th Century. They had replaced earlier armoured cavalry. Their tactics were based on use of firearms. Usually they were armed with two or more pistols and a rapier or broadsword for melee.

In mid 17th Century raitars were usually unarmoured. Most had only leather jacket and a hat. Due to experience of fighhting against Polish and Lithuanian forces Swedish reiters of Custav II Adolf were trained not only in using firearms tactics. They were to charge the enemy, shoot at him at short distanse and then attack with rapiers.

Figurki 15mm produkcji Wargamera. Ładna rzeźba. Ich jedyne mankamenty to moim zdaniem zbyt statyczne pozy koni oraz łatwo gnące się rapiery.

15mm Wargamer figures, very nicely sculpted. Their only drawbacks are not too dynamic poses of their horces and thin rapiers that bend easly.